Khi tham gia giao thông chúng ta nhìn thấy các loại vạch kẻ đường như: vạch màu trắng, màu vàng, vạch đứt, vạch liền… nhưng không phải ai cũng có thể hiểu hết ý nghĩa của các vạch kẻ đường này dẫn đến việc bị xử phạt vì các lỗi như: đè vạch, sai làn đường…

Ý nghĩa của màu sắc và nét vẽ trên vạch kẻ đường
Theo Phụ lục G của bộ Quy chuẩn 41:2016/BGTVT, vạch kẻ đường thường gặp là loại vạch dùng để quy định các phần đường khác nhau, thường có màu trắng hoặc màu vàng. Trong đó vạch màu trắng được sử dụng để phân chia các làn xe cùng chiều trên những con đường có nhiều làn, vạch vàng được dùng để phân chia hai chiều xe chạy ngược nhau. Về nét vẽ của vạch kẻ đưởng: nét đứt cho phép các phương tiện được đè vạch, chuyển làn, lấn làn trong các trường hợp cụ thể và phải có đèn tín hiệu báo rẽ ngược lại thì nét liền không cho phép đè vạch.
Những loại vạch kẻ đường hay gặp
Vạch trắng nét đứt: là vạch phân chia các làn xe cùng chiều có dạng vạch đơn, màu trắng, đứt nét. Khi thấy vạch này, các xe được chuyển làn đường qua vạch (được đi sang làn xe bên cạnh).Tốc độ các loại xe được phép lưu thông càng cao, khoảng cách giữa các nét đứt càng dài.
Vạch trắng nét liền: Có dạng vạch kẻ đơn, màu trắng, nét liền cũng dùng để phân chia các làn xe cùng chiều. Tuy nhiên xe không được phép chuyển làn hoặc sử dụng làn xe khác, không được lấn sang làn xe bên cạnh hay đè lên vạch kẻ đường.
Vạch vàng nét đứt: Là loại vạch đơn, đứt nét, màu vàng (hay còn gọi là vạch 1.1) dùng để phân chia hai chiều xe ngược nhau ở đoạn đường có từ 2 làn xe trở lên và không có dải phân cách. Xe được phép cắt qua để đi ở làn ngược chiều từ cả 2 phía.
Vạch vàng nét liền: Là loại vạch đơn, liền nét, màu vàng (hay còn gọi là vạch 1.2) dùng để phân chia hai chiều xe chạy ngược nhau cho đường có 2 hoặc 3 làn xe và không có dải phân cách ở giữa. Khác với vạch kẻ vàng nét đứt, ở những đoạn đường có vạch liền màu vàng, xe không được lấn làn, không được đè vạch. Vạch này thường thấy ở những đoạn đường không đảm bảo tầm nhìn vượt xe, nguy cơ tai nạn giao thông đối đầu lớn.
Vạch vàng song song: có tác dụng phân chia hai chiều xe chạy, tuy nhiên loại vạch này dùng ở đường có từ 4 làn xe trở lên và không có dải phân cách ở giữa. Loại vạch này có hai biến thể chính là hai vạch liền song song và một vạch liền – một vạch đứt nét. Khi thấy hai vạch vàng song song các phương tiện không được lấn làn hay đè lên vạch. Loại vạch này thường sử dụng ở những đoạn đường không đảm bảo tầm nhìn ở phía đối diện như đường đèo dốc quanh co, có thể xảy ra tai nạn đối đầu.
Một vạch liền và một vạch đứt nét: sẽ cho phép các phương tiện ở bên phải phần đứt nét được phép vượt và lấn làn khi cần thiết. Các phương tiện ở phía ngược lại không được vượt hay lấn làn. Trong một số trường hợp đặc biệt như có 2 hoặc 3 làn xe, không có dải phân cách cứng ở giữa có thể sử dụng vạch kẻ màu vàng song song để nhấn mạnh mức độ nguy hiểm, không được lấn làn, đè lên vạch. Khi đó vạch này có tác dụng như vạch màu vàng nét liền nêu trên.
Vạch làn đường ưu tiên: Vạch làn đường ưu tiên hoặc vạch giới hạn làn đường gồm 2 loại. Vạch trắng nét đứt: dành riêng cho một loại xe nhất định nhưng các xe khác có thể sử dụng làn đường này và phải nhường đường cho xe được ưu tiên. Vạch trắng nét liền: dành riêng cho một loại xe nhất định, các loại xe khác không được đi vào làn xe này; Lưu ý, xe trên làn đường dành riêng hoặc ưu tiên có thể cắt qua vạch này khi làn đường bên cạnh không cấm sử dụng loại xe này.
Vạch mắt võng: Theo Quy chuẩn QCVN 41:2019/BGTVT , vạch kẻ kiểu mắt võng được sử dụng để báo cho người điều khiển không được dừng phương tiện trong phạm vi phần mặt đường có bố trí vạch để tránh ùn tắc giao thông. Vạch kẻ kiểu mắt võng có thể sử dụng để xác định phạm vi cấm dừng trong phạm vi nút giao cùng mức, trên nhánh dẫn cửa vào hoặc cửa ra của nút giao hoặc những vị trí mặt đường cần thiết không cho phép dừng xe.
Vạch xương cá chữ V: Theo Quy chuẩn QCVN 41:2019/BGTVT, vạch xương cá được sử dụng để giới hạn các phần mặt đường không sử dụng cho xe chạy mà sử dụng để kênh hóa các dòng giao thông trên đường. Trên đoạn đường được bố trí vạch xương cá, các phương tiện tham gia giao thông phải đi theo tuyến đường quy định, không được lấn vạch hoặc cắt qua vạch trừ những trường hợp khẩn cấp.
Mức phạt đối với các lỗi liên quan đến vạch kẻ đường

Lỗi sai làn đường và mức xử phạt
Lỗi sai làn đường: Theo Điều 3 Quy chuẩn 41/2016/BGTVT quy định thì: làn đường là một phần của phần đường xe chạy được chia theo chiều dọc của đường, có đủ bề rộng cho xe chạy an toàn. Một phần đường xe chạy có thể có một hoặc nhiều làn đường. Khi trên mặt đường phân chia thành nhiều làn được phân cách bằng vạch kẻ đường, mỗi làn chỉ cho 1 số loại phương tiện giao thông nhất định đi trên đó. Khi trên mặt đường phân chia thành nhiều làn được phân cách bằng vạch kẻ đường, mỗi làn chỉ cho 1 số loại phương tiện giao thông nhất định đi trên đó. Ví dụ: làn dành riêng cho ô tô con, làn dành riêng cho ô tô tải, làn dành riêng cho xe máy… Và điều quan trọng nhất là biển báo phân làn cho các phương tiện.
Mức xử phạt: Theo Nghị định 100/2019/NĐ-CP được Chính phủ ban hành ngày 30/12/2019 và chính thức áp dụng từ ngày 01/01/2020, người tham gia giao thông không đi đúng làn đường, phần đường của mình sẽ bị phạt: – Đối với xe ô tô: Phạt tiền từ 03 – 05 triệu đồng; tước Bằng lái xe từ 01 – 03 tháng (trước đây bị phạt từ 800.000 đồng – 1,2 triệu đồng và tước Bằng lái xe từ 01 – 03 tháng). Trường hợp đi không đúng làn đường, phần đường gây tai nạn giao thông thì bị phạt tiền từ 10 – 12 triệu đồng; tước Bằng lái xe từ 02 – 04 tháng. Đối với xe máy: Phạt tiền từ 400.000 – 600.000 đồng (trước đây bị phạt từ 300.000 – 400.000 đồng). Trường hợp đi không đúng làn đường, phần đường gây tai nạn giao thông thì bị phạt tiền từ 04 – 05 triệu đồng; tước Bằng lái xe từ 02 – 04 tháng.
Lỗi không chấp hành hiệu lệnh, chỉ dẫn của biển báo hiệu, vạch kẻ đường và mức xử phạt
Lỗi đi sai vạch kẻ đường: hay chính xác là lỗi không chấp hành hiệu lệnh hoặc chỉ dẫn của biển báo hiệu, vạch kẻ đường. Lỗi này thường ở những nơi đường giao nhau có đặt biển báo hiệu “Hướng đi trên mỗi làn đường phải theo” kết hợp với vạch mũi tên chỉ hướng đi trên mặt đường.
;Mức xử phạt: Tại Nghị định 100/2019/NĐ-CP, lỗi không tuân thủ vạch kẻ đường, biển báo được quy định với tên gọi đầy đủ là “Không chấp hành hiệu lệnh, chỉ dẫn của biển báo hiệu, vạch kẻ đường”. Mức phạt được quy định rõ như sau: – Đối với xe ô tô: Mức phạt là khoảng 200.000 – 400.000 đồng (so với mức phạt trước đó là từ 100.000 – 200.000 đồng). Đồng thời sẽ bị tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe từ 02 tháng đến 04 tháng nếu gây tai nạn giao thông. – Đối với xe máy: Phạt tiền từ 100.000 – 200.000 đồng (so với mức phạt trước đó là từ 60.000 – 80.000 đồng). Người điều khiển phương tiện sẽ nếu gây tai nạn giao thông bị tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe từ 02 tháng đến 04 tháng.